Skip to Main Content

Generatieve AI: Home

Over deze LibGuide

Generatieve kunstmatige intelligentie (GenAI) is de verzamelnaam voor alle vormen van kunstmatige intelligentie waarbij tekst, afbeeldingen of andere inhoud kan worden gegenereerd op basis van data waarmee de AI is getraind.
 

Afbeelding van Flaticon.com

Voorbeelden hiervan zijn CopilotChatGPT, ELICIT, DALL-E, Midjourney en BOOMY. Binnen Zuyd werken we met Copilot.

In deze LibGuide vind je o.a. handreikingen voor studenten en docenten van Zuyd voor het verantwoord gebruiken van GenAI, tips hoe je dit ook effectief doet, interessante cursussen en webinars die je kunt volgen, een selectie nuttige tools en achtergrondliteratuur.
De aparte LibGuide Machinevertalingen gaat deels in op toepassing van GenAI bij het vertalen.

Beleid binnen Zuyd

Belangrijk om te weten is hoe er binnen Zuyd wordt gekeken naar het gebruik van Generatieve AI binnen het onderwijs.

  • GenAI tools worden niet verboden.
  • Zuyd adviseert het gebruik van Copilot (Microsoft 365) i.p.v. ChatGPT. Log in met je Zuyd-mailadres.
  • Gebruik andere AI-tools indien gewenst alleen met een privémailadres.
  • Studenten zijn altijd verantwoordelijk voor hun eigen producten. Je kiest zelf óf en hóé je AI-tools toepast.
  • Je houdt uiteraard rekening met auteursrecht en zorgt voor correcte bronvermeldingen. 
  • Wees heel terughoudend met het gebruik van (privacy)gevoelige informatie in GenAI. Het is onhelder wat hiermee gebeurt en waar deze informatie wordt opgeslagen.

De EU en Artificiële Intelligentie

Handreikingen

Toepassingen

Generatieve AI kan veel voordelen hebben. GenAI doet dingen niet per se beter, maar wel sneller en efficiënter. Er zijn een hoop toepassingen te bedenken waarbij GenAI een nuttig instrument kan zijn:

  • Vragen beantwoorden
  • Informatie verstrekken
  • Afbeeldingen genereren
  • Taal- en grammaticahulp bieden
  • Teksten omschrijven naar een bepaalde doelgroep
  • Vertalingen maken
  • Groepswerk plannen
  • Als brainstormpartner
  • ...

Een kritische houding is te allen tijde vereist. Wanneer maak je gebruik van GenAI? Welke informatie deel je met de machine? Wat neem je voor waar aan? In het vermogen tot kritische reflectie op GenAI-tools ligt de sleutel tot het "verantwoord" gebruik.

Risico's & Adviezen

GenAI heeft echter ook verschillende risico's. Het is aan individuele gebruikers om hier goed mee om te gaan. Een aantal van deze risico's, met mogelijkheden om hier verantwoord mee om te gaan, zijn:

  • Omgang met persoonsgegevens (video): Het delen van persoonsgegevens via GenAI is onwenselijk. Wees alert op welke informatie je deelt.

Zorg dat je jouw input anonimiseert.

  • Respecteren van auteursrecht en intellectueel eigendom (video): GenAI verrijkt zichzelf met kennis die je "voert". Wees je hiervan bewust bij het gebruik van GenAI.

 Deel informatie niet zomaar. Vraag eventueel toestemming om teksten van een ander als input te gebruiken of parafraseer (schrijf het in je eigen woorden op). 

  • Juistheid van informatie (video): GenAI kan de grootste onzin laten overkomen als betrouwbare informatie. GenAI schrijft teksten die waarschijnlijk zijn en die aansluiten bij de vraag/prompt. Dit wil niet per se zeggen dat de antwoorden waar zijn. Doordat GenAI kennis heeft van jouw eerdere vragen, kan het antwoord bovendien zodanig gepersonaliseerd zijn dat je in een filterbubbel belandt. 

Wees altijd kritisch en check of andere bronnen de informatie bevestigen.

  • Bevestiging van stereotypes en discriminatie (video): Verreweg de meeste wetenschappelijke literatuur komt uit de westerse wereld en hierdoor is kennis uit het Westen oververtegenwoordigd in de taalmodellen achter GenAI. Dit kan leiden tot bevestiging van stereotiepe beelden en zelfs tot seksistische of racistische uitingen.

Lees altijd kritisch of AI-gegenereerde teksten "neutraal" zijn en corrigeer ze zelf of stel aanvullende vragen om discriminerende passages te verhelpen.

Team AI

Danny Brassé
danny.brasse@zuyd.nl
Gezondheidszorg

 

Bas Nieuwenhuijsen
bas.nieuwenhuijsen@zuyd.nl
Gezondheidszorg
Kenny Witjes
kenny.witjes@zuyd.nl
Research Support

Module GenAI en literatuuronderzoek

Online cursus: Kritisch gebruik van AI

Interessante eLearning: Exploring AI with Critical Information Literacy

De ontwikkelingen rondom AI gaan razendsnel en er is geen dag dat er geen kritische noot wordt geplaatst bij AI. Via de eLearning Exploring AI with Critical Information Literacy leer je op welke manier AI geworteld is in en een uitdrukking is van onze sociale, politieke en culturele systemen. 

De eLearning vindt plaats van 27 januari tot 21 februari (website)

Colofon

Deze LibGuide is ontwikkeld door Zuyd Bibliotheek | Dienst Onderwijs en Onderzoek. Bijdragen van: Bas Nieuwenhuijsen, Pascal Nypels en Madeleine Stevens.

www.zuyd.nl | Disclaimer | Over Zuyd Bibliotheek