Het gebruik van generatieve AI (GenAI) kan handig zijn tijdens het literatuuronderzoek. Bijvoorbeeld omdat het een tijdsbesparing kan opleveren. Wel is het van belang dat je weet hoe je hier verantwoord mee omgaat.
► Binnen Zuyd wordt gewerkt met Microsoft Copilot. Log in met je schoolaccount. Gebruik bij voorkeur altijd deze AI-tool.
► Op dit tabblad wordt toegelicht hoe je GenAI zinvol en verantwoord kunt toepassen tijdens het literatuuronderzoek. Voor andere AI-tools geldt min of meer hetzelfde.
► Hierbij wordt uitgegaan van de 6 stappen van literatuuronderzoek. Per stap wordt geadviseerd hoe je generatieve AI wel/niet kunt toepassen.
N.B.: Achter de groene pijltjes (►) staat aangegeven waarvoor je AI-tools, zoals Copilot en ChatGPT, prima kunt gebruiken. Rood (►) geeft aan dat een bepaalde toepassing wordt afgeraden.
Deze kennisclip van Josien Boetje, onderwijskundig onderzoeker bij de Hogeschool Utrecht, geeft ook nuttige tips voor toepassing van AI bij de verschillende stappen van onderzoek.
Tijdens deze stap oriënteer je je op het onderwerp, vervolgens baken je het af tot datgene wat je interesseert en uiteindelijk formuleer je een onderzoeksvraag (bv. volgens het SMART-model).
Oriënteren
► Vraag GenAI om (algemene) informatie over een bepaald onderwerp. Bv.: Wat is COPD? Beschrijf hoe VR wordt toegepast in de psychiatrie.
► Verken welke concepten en theorieën voor jouw onderzoek relevant zijn. GenAI kan deze voor je verhelderen.
Afbakenen
► Brainstorm met GenAI om je onderwerp te concretiseren.
► GenAI kan niet bepalen welk gedeelte interessant is aan jouw onderwerp.
Onderzoeksvraag SMART formuleren
Een SMART onderzoeksvraag is Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdgebonden.
► Vraag GenAI eventueel om een SMART zoekvraag te formuleren. Wees kritisch en gebruik deze ter inspiratie.
Ga op zoek naar zo veel mogelijk relevante zoektermen die aansluiten op jouw onderzoeksvraag.
► GenAI kan je hiervoor input geven. Bv.: Geef Engelstalige synoniemen voor trombose.
► GenAI is ook handig om zoektermen te beoordelen. Bv.: Welke zoektermen zijn beter? Waarom?
Bepaal in welke informatiebronnen je gaat zoeken. Ga uit van het overzicht Databanken A-Z op de website van Zuyd Bibliotheek.
► Vraag GenAI om toelichting bij een bepaalde databank. Waar is deze goed in? Bv.: Wat zijn de verschillen tussen PubMed en Embase? Welke databanken uit deze lijst bevatten literatuur over zorgtechnologie: https://libguides.bibliotheek.zuyd.nl/az.php?
Je gaat nu bepalen hoe je de databank wilt doorzoeken. Welke zoekmethode pas je toe?
► GenAI is ongeschikt om hierin een keuze te maken.
► Wel kun je GenAI gebruiken ter inspiratie. Bv.: Werk een zoekstrategie uit met de volgende bouwstenen: ...
Tip:
► Litmaps en Connected Papers kunnen handige hulpmiddelen zijn om de citatie- en sneeuwbalmethode toe te passen. Deze tools maken inzichtelijk welke artikelen d.m.v. citaties met elkaar zijn verbonden.
Als je begint met zoeken is GenAI niet van toegevoegde waarde.
► GenAI kan niet beoordelen of selecteren welke informatie voor jou relevant is. Dit zul je zelf moeten doen.
Wel een handige tool is ASReview - voor grotere literatuuronderzoeken.
► Leer het algoritme aan waarnaar jij op zoek bent. Deze tool helpt om de voor jou relevante literatuur sneller bij elkaar te verzamelen.
Zorg dat je onderzoeksverslag controleerbaar en reproduceerbaar is. Dit doe je o.a. met correcte bronvermelding.
► GenAI is niet feilloos bij het formuleren van APA-referenties. Stel deze zelf op.
► GenAI kan wel voorwerk doen. Controleer je referenties, bv. met het APA-boekje. Bv.: Verwijs naar deze bronnen volgens APA7: ...
► Laat GenAI je eigen referenties controleren, maar wees kritisch op de eventuele correcties. Bv.: Controleer of de volgende referenties kloppen volgens APA7: ...
Verwijzen naar GenAI
► Hoe je verwijst naar Copilot of andere generatieve AI-tools als bron lees je hier.
De afbeeldingen op dit tabblad zijn afkomstig van Flaticon en Freepik.