Verwerken en evalueren: Plagiaat

Van den Brink, J. (2015, 13 febr). Plagiaat, wat is het en hoe kan je het voorkomen? [video].

​Plagiaat is het gebruiken van materiaal van iemand anders en net doen of je het zelf gemaakt hebt. Dit is een vorm van studiefraude. Frauderen en inadequaat citeren zijn twee uiterste verschijningsvormen van plagiaat.

Klik op het plaatje of onderstaande link.​

Samengevat:

• het woordelijk overnemen van (passages uit) het werk van een ander zonder aan te geven dat het andermans woorden zijn en/of zonder vermelding van de precieze vindplaats van de passage.
• het parafraseren van (passages uit) het werk van anderen, zonder daarbij aan te geven dat de gedachtegang door iemand anders is bedacht en zonder de vindplaats van de gedachtegang aan te geven.
• het overnemen van ideeën uit andermans werk zonder daarbij aan te geven dat het de ideeën van iemand anders zijn

Twee voorbeelden:

• Je levert een verslag van iemand anders in en je doet net of jij de schrijver bent
• Je neemt de ideeën van iemand anders over in je eigen verslag, en je doet net of de ideeën van jou zijn.

Voorbeeld

Je hebt een stukje tekst overgenomen uit een artikel of een krant en je vergeet de bron te vermelden. Hoewel dit per ongeluk gebeurd is, blijft het plagiaat. Je blijft hier dus verantwoordelijk voor.

Niet alles is plagiaat. Sommige zaken zijn algemeen bekend en het is niet (of niet meer) duidelijk wie de bedenker ervan is. Bijvoorbeeld: “De aarde draait in 24 uur om zijn eigen as.”

Deze kennis is zo algemeen dat je niet hoeft te vermelden wie ooit ontdekt heeft dat de aarde in 24 uur om zijn as draait.
Let op! Als je twijfelt of iets algemene kennis is, geef dan altijd de bron op waar je de informatie gevonden hebt.

Kopiëren en plakken van internet zonder duidelijke bronvermelding

Van internet afgeleide informatie moet zorgvuldig worden geëvalueerd, aangezien het minder waarschijnlijk is dat de informatie hetzelfde redactionele of peer reviewed proces heeft doorgemaakt als gepubliceerde bronnen. Neem je informatie over van een webpagina, dan moet deze webpagina (dus niet de website!) in de literatuurlijst worden opgenomen.

Je kan plagiaat voorkomen! Let steeds goed op! Bedenk tijdens het schrijven goed welke ideeën van jezelf zijn, welke ideeën algemene kennis zijn, en welke ideeën je leent van iemand anders. Gebruik je materiaal van iemand anders? Vermeld dan altijd de bron.

Zie ook: Bronvermelding

Een maker van een publicatie is de eigenaar van de ideeën die daarin staan. Hij bezit het intellectueel eigendom en het recht om die ideeën te verspreiden: het auteursrecht. Een ander woord voor auteursrecht is copyright.

Voor vragen kun je terecht bij het Auteursrechten Informatiepunt van Zuyd.



Je moet de rechten van de maker respecteren. Als je de ideeën van iemand anders wilt gebruiken, moet je daar dus toestemming voor hebben.

Maar je hoeft niet altijd toestemming te vragen. Soms heb je automatisch toestemming als je duidelijk aangeeft van wie de gedachte of het idee is. Bijvoorbeeld:

• Je mag  korte gedeeltes uit andere teksten gebruiken in je eigen tekst: Citeren.

• Je mag  korte gedeeltes uit andere teksten in je eigen woorden navertellen en gebruiken in je eigen tekst: Parafraseren.

• Steeds meer auteurs stellen hun materiaal vrij beschikbaar: Zie Nice to know:  Creative Commons.

Let op! Het auteursrecht geldt ook voor plaatjes. Je mag plaatjes van anderen niet zomaar gebruiken. Voor het gebruik van plaatjes heb je ook de toestemming van de maker nodig. En je moet de bron vermelden.

Hergebruik van internetafbeeldingen? Bekijk hiervoor de LibGuide Afbeeldingen van De Hanze Bibliotheek: helder en duidelijk.
Er zijn websites waar je illustraties/afbeeldingen vindt, die vrij zijn van auteursrecht. Bijvoorbeeld: https://pixabay.com/nl

Als je een eigen tekst gepubliceerd hebt, bezit jij het auteursrecht. Anderen mogen jouw tekst gebruiken, maar alleen onder bepaalde voorwaarden.
Je bezit automatisch het auteursrecht als je tekst gepubliceerd is. Je naam moet duidelijk in de tekst staan, maar het gebruik van het copyright-teken © is niet verplicht.

Nice to know 

Veel auteurs kiezen ervoor om hun auteursrecht vrij te geven: iedereen mag het materiaal gebruiken zonder toestemming te vragen. Deze vorm van informatie delen staat bekend als Creative Commons. Er zijn meestal wel voorwaarden aan verbonden.  Zo moet  je ook  in deze gevallen nog steeds de bron vermelden. Zie verder Creative Commons Nederland

Uitgebreide informatie over auteursrecht in het hoger onderwijs vind je op de Portal Auteursrecht van Zuyd.