Zoeken en vinden: Zoektechnieken

In de meeste databanken kun je zoekwoorden combineren met behulp van Booleaanse operatoren. Dit zijn voegwoorden waarmee je tevens de relatie tussen de zoektermen en het zoekresultaat aangeeft. De meest voorkomende operatoren zijn:

AND       In het zoekresultaat moeten beide trefwoorden voorkomen.

OR         In het zoekresultaat moet  één of beide trefwoorden voorkomen. 

NOT       Trefwoord mag juist niet voorkomen

Voorbeeld: Zoeken op marktonderzoek AND methoden geeft publicaties met zowel marktonderzoek als methoden erin.

Voorbeeld: Zoeken op marktonderzoek OR marketingonderzoek levert publicaties op waarin alleen marktonderzoek, alleen marketingonderzoek of zowel marktonderzoek als marketingonderzoek voorkomen   

Voorbeeld: Zoeken op marktonderzoek NOT methoden geeft publicaties waarin wel marktonderzoek voorkomt, maar niet methoden.

De operatoren AND en NOT beperken het resultaat van een zoekactie. De operator OR vergroot het resultaat juist.

Hoe het werkt kun je op The Boolean machine bekijken. Door het aanklikken van de AND, OR en NOT buttons wordt schematisch weergegeven wat het zoekgebied is

Om in één zoekactie op meervoud en enkelvoud van een woord te zoeken, en op eventuele andere woordvarianten, kun je gebruik maken van een speciaal teken (wildcard of joker) dat het laatste deel van het woord vervangt. Dit wordt trunkeren genoemd. De plaats waar je trunkeert bepaalt het effect (specifiek of minder specifiek).

Voorbeeld:   

Kinderrecht*    vrij specifiek                   
Kinder*            minder specifiek (hier krijg je ook resultaten als kinderboeken, kinderkleren)

Veel gebruikte wildcard- of jokertekens zijn een asterisk(*) of een vraagteken(?), dit verschilt echter van databank tot databank. Ook het aantal tekens dat vervangen kan worden door één teken verschilt per databank. Raadpleeg hiervoor de “help”-pagina van de databank.

Maskeren is trunkeren binnen een woord. Dit kan van pas komen als je twijfelt over de juiste spelling van een woord of als een woord op meer manieren kan worden gespeld.

Voorbeeld



Om te zoeken naar een exacte woordcombinatie of een hele zin kun je bij de meeste zoekmachines en databanken deze woordcombinatie of zin tussen aanhalingstekens plaatsen. Alle zoekresultaten zullen dan deze exacte woordcombinatie of zin bevatten. Zo kun je zoeken naar personen op voor- en achternaam, en samengestelde begrippen.

Voorbeelden:  

“interculturele communicatie”

“Barack Obama”

Let op:  Als je zoekt met “George Bush” vind je dus geen bronnen waarin George W. Bush staat i.p.v. George Bush. En als je zoekt met “Kinderopvang Maastricht”, vind je niet de zoekresultaten waarin “kinderopvang in Maastricht” staat. In dat geval is zoeken met nabijheidsoperatoren een geschikte optie.

De meeste zoekmachines en databanken bieden, naast de standaard zoekbalk op hun homepage, de optie “geavanceerd zoeken”. Je kunt hiermee veel gerichter zoeken omdat je in één zoekactie diverse zoektechnieken kunt combineren. Je kunt zoektermen combineren of uitsluiten en vaak heb je nog andere opties, zoals: zoeken naar publicaties  gepubliceerd in een specifieke periode, in een bepaalde taal, zoeken naar tijdschriftartikelen of juist naar boeken.