LibGuides: Beoordelen en selecteren: Websites beoordelen

Portal IV ► | Onderzoeksvraag ► | Zoeken en vinden ► | Beoordelen en selecteren ► | Verwerken en evalueren ►

Websites beoordelen: waarom?

Iedereen kan op internet publiceren. Dat betekent dat er veel betrouwbare maar ook veel onbetrouwbare informatie te vinden is. Er is vaak geen kwaliteitscontrole door een redactie of vakgenoten. Bij informatie die je van internet haalt, moet je dus extra kritisch zijn.
Op internet kunnen commerciële belangen een rol spelen. Daarom moet je goed letten op de onafhankelijkheid van websites.

Hierbij komt dat de enorme hoeveelheid informatie op het web vrij eenvoudig te doorzoeken is met zoekmachines (Zie ook: Zoektools). Deze zoekmachines leiden echter NIET tot alle informatie op het web. Vooral wetenschappelijke informatie blijft voor een stuk verborgen in het diepe web (deep web) en wordt niet gevonden met zoekmachines.

Relevantie: beoordelingscriteria

Aansluiting bij vraag en doel	Geeft de informatie antwoord op je vragen? Sluit de informatie aan bij de vragen die je hebt en/of bij de doelgroep waarvoor je schrijft? Geeft de informatie op de website een algemeen beeld weer? Is een website of een artikel/pdf op die site geschikt als bron voor jouw onderzoek?
Volledigheid	Geeft de gevonden informatie een volledig beeld? Zijn meer bronnen nodig?
Actualiteit	Hoe actueel moet de informatie zijn, gezien je onderzoek? Wanneer is de tekst online geplaatst? Wanneer is de tekst voor het laatst bijgewerkt? Kun je verwachten dat er inmiddels recentere ontwikkelingen zijn? Als er verwezen wordt naar andere bronnen, hoe recent zijn deze?

Betrouwbaarheid: beoordelingscriteria

Autoriteit	Is het duidelijk wie de informatie heeft geschreven? Welke autoriteit heeft de auteur of de organisatie? Wat is zijn achtergrond en heeft hij vaker gepubliceerd? Is de website gemaakt door een persoon in opdracht van een bedrijf of organisatie? Staan er contactgegevens? Wordt iets gezegd over doel en totstandkoming van de website?
Juistheid	Kloppen de feiten op de site? Worden meningen onderbouwd met feiten en/of verwijzingen?
Objectiviteit	Wordt de informatie objectief weergegeven? Bevat de informatie vooral meningen of feiten? Wat is het doel van de website? Informatief, opiniërend, amusement, commercie, ...? Welke belangen hebben de auteur(s)? Als je dit wil controleren, zoek dan op de site naar onderdelen zoals Over deze site, Disclaimer of Colofon. Ook uit het webadres kun je informatie halen: .org = non-profit .gov = overheid .edu of .ac.uk = onderwijs, vaak een universiteit .com = bedrijfsmatig, commercieel .info = voor bedrijven, non-profit of commercieel member.chello.nl/ ; geocities.com/users/ = persoonlijk
Kwaliteit website	Hoe ziet de site eruit? Professioneel, met een zoekbalk, sitemap, disclaimer of colofon, goede lay-out, werken de hyperlinks, ... Door wie wordt het uitgegeven? Beroeps- of vakvereniging, instelling, uitgever, ...
Controleerbaarheid	Zijn de feiten of gegevens controleerbaar? Zijn er professionele organisaties/websites die verwijzen naar deze site? Veel zoekmachines hebben de mogelijkheid dit op te zoeken. Kloppen de bronvermeldingen? Wat zijn de bronnen?

De CRAP-test

De Nederlandse versie van de CRAP test
Download hier dit stappenplan.

Hoe ontdek je nepnieuws?

De stappen op de poster (IFLA, 2017) kunnen je helpen om te beoordelen of je te maken hebt met nepnieuws.

Klik op de afbeelding voor een grote versie van de poster.

Het onzichtbare of Deep Web

Volgens onderzoekers is het diepe internet (Deep Web) vele malen groter dan het vrij toegankelijke internet. Je kunt het vergelijken met een ijsberg. Het kleine topje dat boven het water uitsteekt, bestaat uit de sites waarnaar men dagelijks probleemloos kunnen surfen. Dat zichtbare ijsbergtopje is 4% van de totale berg. Het enorme stuk onder water, ofwel het zich aan het oog onttrekkende deep web? Dat beslaat 96%. Denk hierbij aan medische dossiers, financiële gegevens, rechtszaken, overheidsgegevens. Vooral wetenschappelijke informatie blijft grotendeels verborgen. De informatie is niet te vinden met normale zoekmachines als Google, Bing of Yahoo.

Zuyd Bibliotheek is geabonneerd op tientallen databanken, waarin wetenschappelijke informatie wel toegankelijk wordt gemaakt. Maak gebruik van de zoekmachine DiZ of raadpleeg een bepaalde databank (Zie de A-Z lijst). Raadpleeg zeker ook de LibGuide van je opleiding of discipline.

Een voorbeeld

Je schrijft een artikel over hoofdpijn. Via Google heb je deze website gevonden: www.kopzorgen.nl

Relevantie

De site bevat diverse (oudere) artikelen die weliswaar over hoofdpijn gaan, maar het is een onsamenhangende brij aan onvolledige informatie
Actualiteit: Er wordt verwezen naar vrij oude artikelen. Het lijkt erop dat er de informatie niet up-to-date meer is. De update-datum ontbreekt. Wel is het forum actueel met een dagaanduiding.

Betrouwbaarheid

De auteur wil via deze persoonlijke website informatie delen en via het forum ervaringen uitwisselen
Het colofon ontbreekt. Het is niet duidelijk wie achter de website zit, maar de auteur meldt dat hij/zij zelf jarenlang last had van hoofdpijn
De inhoud van de website lijkt wat gekleurd. Veel artikelen gaan over alternatieve behandelmethoden
Bij artikelen wordt wel de bron vermeld. Verder ziet de website er amateuristisch uit

Conclusie

Het is een slecht onderhouden website met waarschijnlijk onvolledige informatie. Het is niet duidelijk wie deze site beheert, ook zijn achtergrond en deskundigheid niet bekend. Op het eerste gezicht lijkt de inhoud niet erg objectief. Ook de lay-out van de pagina ziet er amateuristisch uit. Het is daarom niet erg betrouwbaar. Je kunt beter een andere bron zoeken.