Skip to Main Content

Onderzoekscyclus: 1.Planfase: FAIR principes

FAIR principes

Databestanden benutten kan alleen wanneer de data FAIR zijn:
Findable (vindbaar),  Accessible (toegankelijk), Interoperable (uitwisselbaar) en Reusable (herbruikbaar), voor zowel mensen als machines.
Daarom hanteren subsidieverstrekkers de FAIR principes als uitgangspunt van een datamanagementparagraaf en datamanagementplan.

 

 

 

 

 

                                                                                                                                                                                 Trainingsvideo FAIR data (3:56 min.)

Korte toelichting FAIR principes

Findable:
De eerste stap in (her)gebruik van data is het vinden ervan.
Data en/of metadata moeten makkelijk te vinden zijn voor
zowel mensen als computers.

Bereid data voor op FAIRheid:
Documenteer je data. Zie deze LibGuide.

Publiceer data zo FAIR mogelijk. Vindbaar door gebruik van:
   •  beschrijvende metadata die rijk genoeg is om de digitale
      objecten te kunnen vinden, citeren en (her)gebruiken
   •  een 'persistent identifier' (bijv. DOI, ORCID, …); zie deze
      LibGuide


Accessible:
Het moet voor de gebruiker (zowel mensen als computers) duidelijk zijn hoe (meta)data toegankelijk zijn nadat deze zijn gevonden.

Bereid data voor op FAIRheid:
Bepaal de exacte (toegangs)voorwaarden waaronder data toegankelijk zijn.

Publiceer data zo FAIR mogelijk. Toegankelijk door:
   •  een open beschikbaar gestandaardiseerd universeel
       communicatieprotocol (bijv. https of FTP)
   •  in ieder geval de metadata open beschikbaar te stellen,
       ook als dat niet mogelijk is voor de bijbehorende data, plus
       contactgegevens

Interoperable:
Data en/of metadata dienen doorgaans geïntegreerd of gecombineerd te worden met andere (meta)data. Daarom dienen de (meta)data uitwisselbaar te zijn met diverse applicaties of workflows voor analyse, opslag en bewerking. 

Bereid data voor op FAIRheid:
Maak gebruik van toekomstbestendige, open bestands-formaten bij het opslaan van je data. Zie deze LibGuide.

Publiceer data zo FAIR mogelijk. ​Uitwisselbaar door gebruik van:
   •  formele, breed toepasbare (programmeer)talen,
       zoals XML
   •  consistent toekennen van metadata

Reusable = het ultieme doel:
Optimaliseren van het (her)gebruik van data. Data en/of metadata geschikt maken voor (her)gebruik in toekomstig onderzoek.

Bereid data voor op FAIRheid:
Documenteer je data. Sla ook de software code op die gebruikt
is om de data te bewerken en analyseren. Zie deze LibGuide.

Publiceer data zo FAIR mogelijk. Herbruikbaar door:
   •  licenties (bijv. Creative Common licenties); zie deze
       LibGuide
   •  begeleidende metadata die de context waarin de data
       zijn gegenereerd, uitgebreid beschrijven

FAIR principes in de planfase

Al in de beginfase moet worden nagedacht hoe om te gaan met het beheren van onderzoeksdata.

Findable

  •  

Uitgebreide toelichting FAIR principes

Official website of the FAIR principles.

Explanation about and examples for each FAIR data principle.

www.zuyd.nl | Disclaimer | Over Zuyd Bibliotheek